تونل نوری چیست؟ انواع، نحوه ساخت، اجرا به همراه بهترین جایگزین
تونل نوری چیست؟ تونل نوری (Light Tunnel) که حاصل ترکیب علم برق، الکترونیک و جلوه های هنری و خلاقانه است به نورپردازی های زیبا و رنگارنگ المان های تونلی شهرها می گویند. تونل نوری که یک سبک خلاقانه ای از نورپردازی است به ایجاد حس شادی و تقویت روحیه ساکنین شهر، مهمانان هتل ها، رستوران ها، تالارها و هر جایی که پتانسیل استفاده از آن وجود داشته باشد کمک می کند. البته به این مورد هم دقت داشته باشید که گاهی اوقات هدف از ساخت تونل نوری، روشن کردن یک محوطه خاص به شیوه ای متفاوت است و صرفا با هدف زیبایی شناختی نیست. در ادامه بیشتر با تونل نوری و انواع آن، کاربرد و ویژگی ها آشنا خواهید شد.
تونل نوری چه کاربردی دارد؟
همانطور که در ابتدای توضیحات نیز بیان کردیم تونل های نوری به طور کلی برای زیباتر کردن محیط و حتی گاهی مواقع برای روشنایی بخشیدن به یک محوطه هم استفاده می شوند. به عنوان مثال می توان با کمک تونل نوری مسیر پیاده روی معمولی عابرین سطح شهر را تغییر داد. با این کار هم روحیه ساکنین یک منطقه بهتر می شود و هم اینکه به زیبایی بافت شهر کمک شده است.
اما شاید با کاربرد دقیق تونل نوری در مکان های مختلف آشنا نباشید که دقیقا در کجاها می توان از این تونل ها استفاده کرد:
- کلیه پارک ها و فضاهای سبز
- باغ و ویلاهای شخصی
- رستوران و کافی شاپ ها
- باغ تالارها در داخل فضا و محیط بیرون
- مسیرهای پیاده روی عابرین در سطح شهر
- مسیرهای جنگلی و کوهستانی
و کلیه مکان هایی که بتوان برای زیبایی و روشن ساختن فضا از تونل نوری استفاده کرد به فرمی که اختلال در کاربری اون فضا ایجاد نکند و مزاحمتی نداشته باشد.
انواع تونل نوری
تونل های نوری در هر جایی که استفاده شوند کاربرد مشابهی دارند اما از لحاظ نوع ساختار و اجرا با یکدیگر متفاوت خواهند بود. اما قبل از اینکه به توضیح انواع تونل نوری بپردازیم شایان ذکر است که نمونه های نسل قبلی این مدل نورپردازی ها در سطح شهرها، با لامپ های رشته ای، نئونی یا مهتابی ساخته می شدند. مشکلات و معایب بسیار مهم و البته خطرناک این نوع تونل های نوری از قبیل شکستگی، خارج شدن مواد و بخارات سمی، مصرف انرژی بسیار بالا، خیرگی نوری و کیفیت نامناسب نور خروجی و سایر موارد باعث شدند تا از چرخه مصرف خارج شوند. به همین دلیل در پروژه های مدرن نورپردازی شهری از چراغ های ال ای دی کمک می گیرند.
بر همین اساس تمامی نمونه ها و مدل هایی که در این مطلب معرفی خواهیم کرد مربوط به انواع تونل نوری با کمک ریسه های ال ای دی و انواع مختلف آن خواهند بود. در نهایت به معرفی تونل های نوری براساس فرم و شکل سازه فلزی و نوع افکت ها خواهیم پرداخت.
انواع تونل نوری براساس نوع ریسه LED
- تونل نوری با ریسه های ال ای دی ضد آب
یکی از پرکاربردترین نمونه های تونل نوری، نمونه های ساخته شده با ریسه های ال ای دی ضد آب هستند. ویژگی های بسیار مهم این نوع از ریسه های LED مثل نصب راحت، مقاوم بالا در برابر رطوبت و نفوذ آب و بارندگی باعث شده تا در مناطق شمالی و پرباران کاربرد زیادی داشته باشد. البته ریسه های LED ضد آب برای تونل های نوری در برابر تابش خورشید هم مقاوم هستند و می توان برای نواحی گرمسیری هم استفاده کرد. تنوع رنگ و حالت های اجرای این ریسه ها بالاست و طول آنها را می توان سفارشی سازی کرد.
- ریسه های ال ای دی سوزنی ارزان
نوع دیگری از ریسه های LED برای ساخت تونل نوری روی سازه های فلزی، مدل های ارزان قیمت چینی هستند. این نوع ریسه ها برای فضاهای شخصی و ویلایی که استفاده زیادی ندارند و در مواقع و مراسمات خاص استفاده می شوند کاربرد پیدا می کنند. با این حال اگر بتوانید نمونه های ضد آب این ریسه ها را پیدا کنید، اطمینان بیشتری خواهند داشت. این نوع ریسه ها در انواع ثابت و یا افکت دار و با تنوع رنگی بالا به فروش می رسند. دقت داشته باشید که از این نوع ریسه ها نمی توان برای پروژه های شهری، مناطقی که دما و رطوبت بالایی دارند استفاده کرد. بنابراین بهترین مکان برای استفاده از ریسه های ال ای دی سوزنی جهت اجرای تونل نوری، فضاهای سرپوشیده مثل باغ، تالار و هتل ها هستند.
- ریسه های ال ای دی شلنگی
مدل های شلنگی ریسه های ال دی دی برای ساخت تونل نوری را حتما دیده اید. بد نیست بدانید که این نوع تونل های نوری به دو شکل فول کالر ریتمی یا DMX و تک رنگ ترکیبی طراحی و اجرا می شوند. حالت و ریتم نورپردازی این ریسه ها به کمک ریموت قابل تنظیم هستند. مدل های تک رنگ ترکیبی هم برای مواقعی که قصد داشته باشید تونل نوری کم هزینه و زیبا داشته باشید توصیه می شوند.
- تونل نوری با ریسه های ال ای دی پیکسلی
تونل نوری که با کمک ریسه های ال ای دی پیکسلی ساخته می شوند، بسیار جذاب و زیبا هستند و در ظاهر شباهت زیادی با ریسه های ال ای دی سوزنی پیدا می کنند. به کمک این ریسه ها می توانید افکت های نوری بسیار زیاد و کامل طبق سلیقه و خواسته خودتان اجرا کنید.
اما دقت داشته باشید که طول این ریسه ها حداکثر 3 متر است چون کاربرد اصلی آنها برای تابلوسازی، استیج و مشابه آن است به همین دلیل سیم ها قطر کمی هم دارند. بنابراین امکان عبور جریان زیاد وجود ندارد و هر دو انتهای ریسه باید به ولتاژ تغذیه وصل باشد. از طرفی به یک کنترلر یا درایور دیتا هم نیاز دارید تا خروجی کنترلر پیکسل به اولین ورودی LED متصل شود و تا انتها به شکل سری ادامه پیدا کند. با اینکار افکت نوری ایجاد شده در ال ای دی اول تا انتها اعمال می شود. اجرای تونل نوری با این ریسه ها دشواری زیادی دارد اما بسیار زیبا و جذاب هستند.
- ساخت تونل نوری با ریسه های LED حبابی
به این نوع ریسه های LED مدل بلوطی هم می گویند و برخلاف مدل های پیکسلی امکان نصب این ریسه ها با طول و تراکم مدنظرتان وجود دارد. کاربرد اصلی این ریسه ها در نورپردازی های شهری است تا بتوان تونل های نوری با پایداری و مقاومت بالا و طول عمر زیاد داشته باشند. دقت داشته باشید که این نوع ریسه ها به دلیل افکت های سریع و تنوع رنگی بالا و امکان اجرای تونل های رنگی شلوغ، در کشورهای اروپایی کاربرد ندارد چون مسیرهای پیاده روی در شب باید آرامش بخش باشند. با این حال در کشور ما برای بخش ورودی تالارها، باغ ها، رستوران ها و مراکز خرید بزرگ از تونل های نوری با ریسه های حبابی یا بلوطی استفاده می کنند.
انواع تونل نوری براساس شکل ظاهری
تونل های نوری در ذهن ما اکثرا به فرم های نیم دایره ای یا هلالی نقش بسته چرا که اولین فرم مورد استفاده در پروژه های شهری و نورپردازی بود. اما بعد از اینکه تونل های نوری با استقبال زیادی مواجه شدند، در شکل و فرم های مختلف اجرا گردیدند. برخی نمونه های بسیار رایج و پرکاربرد این سازه های فلزی که با ریسه های ال ای دی تزیین می شوند شامل:
- دایره ای
- اشکال نامنظم و شکسته
- قلبی
- چند ضلعی
- سفارشی
توجه داشته باشید که ابعاد و سایز این سازه های فلزی باید با توجه به محیط اطراف، میزان روشنایی مورد نظر و نوع ریسه ها توسط کارشناسان و افراد متخصص مشخص گردند.
انواع تونل نوری براساس نوع افکت نورپردازی
- مدل ثابت
در این مدل پس از اینکه ریسه های LED بر روی سازه فلزی نصب شدند، تغییر رنگ و مدل نورپردازی امکان پذیر نیست و به شکل ثابت خواهند بود. به عبارت دیگر امکان افکت گذاری وجود ندارد. از این مدل ها می توان برای تمامی مکان هایی که قبلا نام بردیم استفاده کرد اما عمدتا برای پارک و فضاهای عمومی که جنبه زیبایی شناختی ضرورت بالایی ندارد به کار می برند.
- مدل موزیکال
مدل موزیکال دقیقا برعکس مدل ثابت بوده و در این حالت می توان به کمک سیستم خاص یا ریموت، نور و شدت رنگ ال ای دی و حتی حالت آنها را تغییر داد. منظور از مدل موزیکال به معنای همین تغییراتی است که گفته شد و لزوما به معنای اجرای موزیک و آهنگ همزمان با تغییر رنگ و شدت نور ریسه های ال ای دی نیست. با کمک این مدل از تونل های نوری می توانید انواع ریسه ها با رنگ های مختلف را به شکل های متنوع برای نورپردازی سازه های فلزی مختلف استفاده کنید. کاربرد اصلی این مدل ها برای مراسمات خاص مثل تالارهای عروسی است یا هر جایی که زیبایی شناختی اهمیت بالایی دارد.
ویژگی تونل های نوری
تونل های نوری صرف نظر از مدل و نوعی که نصب و اجرا می شوند باید یکسری ویژگی های مشترک داشته باشند. البته دقت داشته باشید که براساس نوع منطقه و اهدافی که برای اجرای این تونل ها وجود دارد شاید وجود داشتن تمامی این ویژگی ها به طور همزمان امکان پذیر نباشد. با این حال باید برحسب ضرورت پروژه در نظر گرفته شوند:
- شاخص حفاظت ریسه های ال ای دی که برای مناطق بارانی و شرجی باید حداقل دارای شاخص حفاظت IP65 باشند؛
- طول عمر زیاد ال ای دی ها، امکان تغییر رنگ و نور و درجه شدت آنها؛
- تنوع افکت و رنگ نور؛
- امکان نصب و تعمیرات ساده و سریع؛
- ترجیحا امکان تولید در متراژهای گوناگون با تراکم ال ای دی متنوع؛
- قابل اجرا با ولتاژهای پایین برای محافظت عابرین در برابر برق گرفتگی و اتصالی؛
- مقاومت عالی روکش سیم ها و ال ای دی ها در برابر تابش مستقیم نور خورشید و گرمای محیط؛
- مقاومت نسبی در برابر ضربات و آسیب های غیر مستقیم؛
برخی شرکت هایی که در زمینه اجرای تونل نوری و فروش تجهیزات مثل ریسه های ال ای دی، کنترلر دیتا، ریموت و غیره فعالیت دارند در قبال فروش محصولات، ضمانت نامه هم اهدا می کنند.
مراحل نصب و اجرای تونل نوری
نصب و اجرای تونل های نوری فرایند تخصصی است و بهتر است که تحت نظارت و مشورت این افراد انجام گیرد. از طرفی طراحان و دکوراتورهای فضاهای باز و عمومی نیز می توانند با پیشنهاد طرح و جلوه های هنری و بصری به زیبایی آنها اضافه کنند.
برای نصب و اجرای تونل نوری، ابتدا کارشناسان نیاز کارفرمایان به این نوع سازه های نوری را بررسی می کنند و سپس بعد از بازدید کردن محل اجرای پروژه، بهترین نوع لامپ، طراحی و سازه و همچنین مدل را تعیین می کنند. با توجه به این موارد، کارشناسان اقدامات لازم برای فضاسازی را انجام می دهند. حتی گاهی اوقات برای زیبایی بیشتر ممکن است محل اجرا برخلاف ایده اولیه و پیشنهاد کارفرما تغییر کند.
پس از این مراحل، چراغ و لامپ های مختلف که عمدتا ریسه های ال ای دی در مدل های مختلف هستند نصب می گردند. برحسب مکان اجرای تونل نوری شاید نیاز به حفاظ یا توری هم باشد. در نهایت کنترلر و ریموت ها تنظیم می شوند تا در مدل های موزیکال و قابل تنظیم، بتوان نور و شدت رنگ چراغ های LED را تغییر داد.
هزینه اجرا و طراحی تونل نوری
با توجه به تمامی موارد گفته شده حتما متوجه این موضوع شده اید که طراحی، نصب و اجرای تونل نوری قیمت ثابتی ندارد و تنها پس از بررسی اولیه و جمع بندی نهایی می توان برآورد قیمت انجام داد. به طور کلی هزینه و قیمت اجرای تونل نوری بسته به نوع و مدل افکت گذاری، نوع و مدل ریسه های LED، مساحت یا متراژ محل اجرای پروژه، میزان تراکم ال ای دی ها در متراژ مشخص، تک رنگ یا چند رنگ بودن، پیچیدگی جنبه های هنری و بصری و تجهیزات و سازه های اضافه مورد نیاز تعیین می گردد.
محصولات چراغ محوطه شرکت شب تاب
شرکت صنایع روشنایی شب تاب با سال ها تجربه در زمینه اجرای پروژه های نورپردازی مختلف برای محوطه باغ، ویلا، تالارها و کلیه مکان های عمومی و شخصی پیشنهاد دیگری هم برای شما دارد. در صورتی که اجرای تونل نوری را برای نورپردازی محوطه خود مناسب نمی دانید به شما انواع چراغ محوطه را پیشنهاد می کنیم.
چراغ های محوطه شب تاب در انواع مدل ها و سبک های مختلف، متناسب با تمامی سبک های دکوراسیون خارجی، محوطه سازی فضاهای مختلف و محیط های بیرونی ساخته شده اند. تماما از جنس آلومینیوم دایکاست مقاوم با حداقل شاخص حفاظت IP65 بوده و جنس بدنه و پوشش چراغ های محوطه تا سالیان طولانی بدون تغییر باقی می مانند. بنابراین با خرید چراغ های محوطه ما که در انواع مختلف سردری، دیواری، پارکی و چمنی، سرلوله و آویز تولید می شوند بدون محدودیت در هر جایی می توانید انواع نورپردازی محوطه ویلا و باغ و نورپردازی نمای ساختمان ویلایی، تجاری و اداری را انجام دهید.
برای دریافت راهنمایی رایگان و مشاوره با کارشناسان و یا نمایندگی های فروش استان ها می توانید همین حالا اقدام نمایید.
نویسنده: علیرضا قانع