نورپردازی آبنما سنگی و دیواری، فواره ها، آبشار و برکه مصنوعی در محوطه ویلا و باغ
سازندگان بناها اغلب اوقات از سازههای آبی در نقاطی استفاده می‌کنند که مقدار آلودگی صوتی بالاست مثل حیاط‌‌هایی که نزدیک خیابان‌های شلوغ یا پارک است تا بتوانند صدای گوش‌نواز جریان آب را تا حدی جایگزین صداهای مزاحم کنند. دلیل دیگر انتخاب سازههای آبی برای محوطه‌ی باز ویلا و ساختمان‌ها، جذابیت بصری آن است که به شکل‌های گوناگون و خلاقانه‌ای مثل آبشار یا فواره‌های زیبا و توسط جریان آب ایجاد می‌شود. در هر حالت، نورپردازی سازههای آبی بسیار اهمیت دارد و در طول شب و بعد از غروب آفتاب به زیبایی و جذابیت باغ و محوطه‌ی باز منزل‌تان کمک شایانی خواهد کرد.
این ۵ نکته‌ی اساسی در نورپردازی آبنما و سازههای آبی را به خاطر داشته باشید
نورپردازی سازههای آبی و آبنماها از پیچیده‌ترین انواع نورپردازی محوطه و فضای باز محسوب می‌شوند و لازم است قبل از وارد شدن به این کار، چند نکته‌ی مهم را در نظر بگیرید مثلا مقدار شفافیت آب، جنس سازه‌ها و آبنماها و جایی که می‌خواهید سیم‌کشی و جعبه تقسیم را پنهان کنید. همین‌ها به کلی فکر و برنامه‌ریزی قبلی نیاز دارد. اگر سازنده‌ی و نصاب آبنما و سازههای آبی هستید و به افزایش آگاهی‌تان علاقه دارید یا اگر خودتان می‌خواهید جلوه‌ی خاصی به باغ و فضای باز ویلایتان بدهید، این مقاله و نکات زیر را دنبال کنید تا با مهمترین اصول نورپردازی آبنما و سازههای آبی آشنا شوید.
۱. احساس ایجاد کنید.
خلاصه بگوییم: نورپردازی صحیح، سازه‌ی آبی را دگرگون می‌کند. در واقع هدف شما از نورپردازی باید ایجاد احساس آرامش باشد و نورپردازی به شکلی صورت گیرد که بعد از غروب آفتاب هم بتوان از آن لذت ببرید.
در هنگام طراحی نورپردازی سازههای آبی دقت کنید که سیم‌کشی‌ها در جای تاریک قرار بگیرند تا افراد متوجه آن نشوند. بهترین کار این است که در هنگام ساخت آبنما و فواره ها و سایر سازه‌ها، در محل حضور داشته باشید تا از همان ابتدا تاسیسات سیم‌کشی را طوری طراحی کنید که تا حد ممکن پنهان باشند.
همچنین نیازی نیست که همه‌ی نورها از داخل آب و استخر بتابند تا جذاب و چشم‌گیر باشند. می‌توانید از نورپردازی از پشت آبشار یا از چراغ‌های (wash light) برای روشن کردن کل آبشار استفاده کنید. یادتان باشد به کارگیری چراغ‌های بیرون از آب، هم هزینه‌ی کم‌تر و هم ماندگاری بیشتری دارد.
نکته‌ی دیگر این است که نور چراغ‌ها نباید به اندازه یا در زاویه‌ای باشد که چشم‌های بینندگان را خیره کند. این کار ممکن است باعث ایجاد خطر و افتادن رهگذران در آب یا اطراف استخر شود.
۲. از نور کافی استفاده کنید.
یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که طراحان نورپردازی محوطه می‌کنند، استفاده‌ی ناکافی از نور است. باید دقت کنید که آب از شدت نور کم می‌کند و اگر فقط از نورهای داخل آب استفاده کنید، مجبورید از مقدار نور بیشتری بهتره بگیرید. متاسفانه نسبت دقیقی وجود ندارد که مقدار نور از دست رفته در آب را محاسبه کنید اما به طور تقریبی باید لامپی را انتخاب کنید که برابر با نصف یا یک سوم نور بیشتر از مقدار مورد نظرتان داشته باشد و همانٓور که گفتیم عوامل دیگری مثل عمق آب، میزان شفافیت آن و جنس موادی که می‌خواهید به آن نور بتابانید روی این نسبت موثر هستند. مثلا سنگ سیاه نور را جذب می‌کند ولی سنگ‌های رنگ روشن آن را بازتاب می‌دهند.
۳. کسب تجربه کنید.
یکی از بهترین راه‌های رسیدن به نتیجه‌ی دلخواه در نورپردازی سازههای آبی، آزمون و خطا و بازی با تجهیزات نورپردازی است. شما نمی‌توانید رفتار آب با نور را پیش‌بینی کنید پس لازم است که وقت کافی بگذارید و شکل‌های مختلف نورپردازی را امتحان کنید تا بهترین حالت را به دست آورید. مثلا در هنگام نورپردازی آبشار اگر می‌خواهید جریان آب را نشان دهید، بهتر است محل برخورد آب با سطح زمین را در زمان ریختن آب نورپردازی کنید تا نور چراغ، حباب‌های ایجاد شده روی سطح آب را نشان دهد.
در نورپردازی محوطه‌ی باز، نورپردازی مجسمه و سازههای غیرآبی آسان‌تر است اما نورپردازی سازههای آبی دشوار است چون آب نور را خم می‌کند و نمی‌توانیم رفتار آب با نور را به طور دقیق پیش‌بینی کنیم. به همین دلیل صحیح ترین نوع نورپردازی سازههای آبی فقط با تمرین و کسب تجربه به دست می آید.
یشنهاد ما این است که نصب دائمی سازههای آبی را تا زمانی که نورپردازی آنها را در شب بررسی نکرده‌اید، به تعویق بیندازید. درواقع تنظیمات نهایی بسیار مهمند و طراحان کم تجربه هیچ گاه کار خودشان را در شب‌هنگام بررسی نمی‌کنند.
۴. در هنگام طراحی نورپردازی، موجودات زنده‌ی داخل آب را درنظر بگیرید.
اگر قصد دارید که در دریاچه‌ی باغ یا ویلایتان از موجودات زنده‌ی آبزی یا دوزیست مثل ماهی و مرغابی هم بهره بگیرید، بهتر است در هنگام نورپردازی هم این نکته را درنظر داشته باشید تا محیط زندگی آبزیان هم سالم و استاندارد باشد. مثلا گوشه‌ای از دریاچه را کاملا تاریک نگه‌دارید تا محل امنی برای ماهی‌ها شود.
یادتان باشد که نورپردازی در محیط‌های کوچک آبی مثل دریاچه‌های کوچک ممکن است باعث بالارفتن دمای آب شده و برای دسته‌ای از ماهی‌ها تحمل تغییر دمای زیاد امکان‌پذیر نیست. همچنین بهتر است از چراغ های مسی یا روی برای داخل آب استفاده نکنید چون این فلزها برای ماهی‌ها سمی خواهد بود و بهتر است از چراغ‌های استیل (فولاد) یا از جنس مواد پلی‌کربنات استفاده کنید. برای آشنایی بیشتر با فلزات پرکاربرد در پوشش و بدنه‌ی چراغ‌های محوطه این مقاله را مطالعه کنید.
۵. تعمیر و نگهداری از سیستم نورپردازی‌‌تان را فراموش نکنید.
اگر نصاب چراغ هستید، به مشتریان‌تان روش نظافت و نگهداری از چراغ‌های نصب‌شدهدر سازههای آبی آموزش دهید و به آنها بگویید که ممکن است گیاهان به مرور زمان اطراف چراغ‌ها رشد کنند و روی چراغ‌ها را بپوشانند. همچنین ممکن است روی چراغ‌ها را لجن بگیرد و لنز چراغ‌ها در اثر رسوب کلسیم و املاح آب تار شوند. همچنین کابل و سیم‌ها ممکن است توسط حیوانات جویده شوند. در واقع هیچ تجهیزات روشنایی در بازار وجود ندارد که اصلا نیاز به نگهداری نداشته باشد و لازم است همه‌ی چراغ‌های محوطه هر سه تا شش ماه یک بار تمیز شده و از نظر سالم بودن و درست کارکردن بررسی شوند تا اگر نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات دارند، به سرعت انجام گیرد.
در سال‌های اخیر، بسیاری از طراحان نورپردازی محوطه و فضای سبز رو به استفاده از چراغ‌های LED آوردند که این نکته‌ی بسیار مثبتی است. شاید قیمت کنونی چراغ‌های LED از چراغ‌های قدیمی‌تر گران‌تر باشد اما لامپ‌های LED در دراز مدت ماندگاری بالاتری دارند و با مصرف کم‌تر و عمر بیشتر، کاملا به صرفه هستند.
سازههای آبی مثل آبشار، دریاچه، برکه و فواره از المان‌های مهم طراحی محوطه‌ی باز در ویلاها و باغ‌ها هستند. چه فواره‌ی سه تایی داشته باشید، چه آبشار سنگی، اگر در هنگام شب به آن نور مناسب را نتابانید، چیزی از زیبایی‌اش و جاذبه‌ی جادویی‌اش دیده نمی‌شود. نورپردازی فواره ها و سازههای آبی هم دانش و مهارت خاص خود را می‌طلبد و صرفا نمی‌توان با نصب چند لامپ جذابیت این سازههای آبی را در تاریکی به نمایش گذاشت. تا اینجا ۵ نکته از مهمترین ترفندهای نورپردازی سازههای آبی را با شما در میان گذاشتیم و به نکاتی اشاره کردیم که در هنگام نصب سازههای آبی باید در نظر بگیرید تا جذاب‌ترین و ماندگارترین المان‌های آبی را در باغ‌تان داشته باشید.
اصول نورپردازی آبنما
تا اینجا با مهمترین نکاتی که در نورپردازی آبنماها باید رعایت کنید آشنا شدید. در کنار این نکات، اصول نورپردازی آبنما هم از درجه اهمیت بالایی برخوردار هستند. در ادامه با مهمترین اصول و قواعد نورپردازی برای انواع آبنماهای سنگی و دیواری آشنا خواهید شد:
- زاویه نورپردازی
در نورپردازی آبنماها باید به زاویه نور چراغ های محوطه دقت داشته باشید. با توجه به اینکه هدف ما از نورپردازی آبنما، مشخص کردن ویژگی های خاص محیط اطراف و آبنما و همچنین بهتر نمایش دادن بازی آب روی قسمت های مجاور است، باید به گونه ای زاویه نورپردازی را انتخاب کنید که پرتو نوری کور کننده به سمت محل نشستن افراد یا محیط بیرون ساطع نشود. بنابراین زاویه پرتاب نور باید به دور از این قسمت ها باشد. در ویلاها و باغ هایی که علاوه بر محل نشستن، آلاچیق و فضای باز محوطه، محل اختصاصی برای پیاده روی و عبور و مرور ماشین ها دارند، باید مراقب باشید که پرتو نوری به سمت این قسمت ها برخورد نکند. اگر محدودیت خاصی دارید می توانید جلوی مسیر تابش نور، سنگ های مخصوص محوطه، گیاه های مختلف یا لوازم مختلف دیگر قرار دهید.
- محل نصب تجهیزات نوری
محل نصب تجهیزات روشنایی برای نورپردازی آبنما بسیار مهم است. نورپردازی آبنماهای سنگی، دیواری، موزیکال و غیره باید به گونه ای انجام شود که از نمایش نور و حال و هوای نورپردازی در زیر آب لذت ببرید اما چراغ های محوطه مخصوص آبنما و استخرها مشخص نباشد. به همین دلیل چراغ های دفنی یکی از بهترین گزینه ها هستند. اما از طرفی هم باید به گونه تجهیزات نوری را نصب کنید و محلی را در نظر بگیرید که امکان تمیزکاری و نگهداری از آنها راحت باشد.
- توجه به گونه های جانوری و گیاهی
در صورتی که داخل آبنما، حوض و استخرهای شما گونه های گیاهی و جانوری وجود نداشته باشند، برای انتخاب نوع چراغ، تجهیزات روشنایی و محل نصب محدودیت ندارید. اما اگر گونه های جانوری و گیاهی دارید باید از تجهیزاتی استفاده کنید که برای این گونه های زنده سمی نباشند (مثلا از جنس مس نباشند). همچنین باید تجهیزات روشنایی استفاده کنید که گرمای زیادی تولید نمی کنند تا دمای آب برای زندگی گونه های زیستی تغییر نکند. ضمنا در نورپردازی آبنما و استخر برای ویلاها و باغ هایی که داخل آنها ماهی و گونه های گیاهی قرار دارند، قسمت های تاریک هم بگذارید تا بتوانند در مواقع نیاز وارد بخش های تاریک شوند.
- نورپردازی درون یا بیرون آبنما
اصل مهم دیگری که باید در نورپردازی آبنما سنگی و دیواری به آن دقت کنید، نوع طراحی نورپردازی آبنماست. شما می توانید برحسب سلیقه و هدف خود، چراغ های ضد آب مخصوص آبنما و استخر را در بیرون آن قرار دهید یا اینکه در داخل آنها نصب کنید. در اغلب مواقع، مشتریان، ترکیبی از این دو حالت را می پسندند و بنابراین از تجهیزات روشنایی مختلف استفاده می کنند.
اگر قصد دارید تجهیزات روشنایی را در بیرون از آبنما و استخر قرار دهید، می توانید چراغ ها را در زیر درختان در به شکل دفنی در اطراف آبنما و استخر نصب کنید. اما اگر می خواهید چراغ ها را درون استخر و آبنما قرار دهید، چراغ های دفنی مخصوصی وجود دارند که امکان بولد کردن تجهیزات و بخش های خاص را از درون آب فراهم می کنند. با این شیوه نورپردازی فضای بسیار زیبایی خلق خواهید کرد. اما با نصب چراغ های دفنی مقاوم و ضد آب، نه تنها تابش نور از پایین به بالا بسیار زیباست بلکه امکان انعکاس نور بر روی دیوارها، سقف ها یا سایر سازه های آبی هم وجود دارد. با این حال دقت داشته باشید که تجهیزات نوری در زیر آب به مراقبت و نگهداری بیشتری نیاز دارند.
- جو و فضای مدنظر
قبل از طراحی و خرید چراغ های محوطه اطراف استخر و آبنماها، باید به نوع طراحی خود براساس جو و فضای مدنظرتان فکر کنید. در اکثر مواقع، هدف از نورپردازی آبنماها، ایجاد فضا و جوی آرام و ریلکس برای استراحت کردن و خلاص شدن از فشارهای عادی و روزانه زندگی است. در این حالت تلاش بر این است که همه چیز در نهایت به آرامش افراد خانواده و اطرافیان ختم شود.
با این حال برخی افراد چنین قصد و هدفی ندارند و صرفا می خواهند محیطی شاد و هیجانی درست کنند که انرژی خوب و زیادی به محیط بدهد. در این موارد استفاده از چراغ های رنگی یا سیستم های نوری که با ریموت یا کنترلر مرکزی، رنگ نور آنها در فواصل زمانی منظم یا براساس سیستم صوتی تغییر می کنند بهترین گزینه هستند.
- زمان نصب
یکی از اصول مهم نورپردازی آبنما، اطلاع پیدا کردن از زمان نصب این دسته از تجهیزات نوری است. همیشه ساده ترین کار این است که همزمان با نصب سازه های آبی مثل آبنما و استخر، تجهیزات نوری هم نصب شوند. با این کار می توانید نورپردازی آبنما و استخر را به عنوان بخشی از پروژه کاری کلی خود نظر بگیرید و به طور کامل، سیم کشی و تجهیزات نوری را مخفی کنید، آزادی بیشتری برای تعیین محل نصب داشته باشید، نیاز به جدا کردن تمام تجهیزات و سازه های آبی یا بخشی از آن نداشته باشید و ضمن اینکه نیازی به خالی کردن آب استخر هم نخواهید داشت.
- امنیت
یکی از اهداف بسیار مهم سازه های آبی مخصوصا استخرها یا برکه های داخل ویلاها و باغ ویلاها، روشن کردن فضای داخل و اطراف آنهاست چرا که هنگام شب کاملا در تاریکی محو می شوند و همین اتفاق، عامل بسیار خطرناکی برای کودکان و حتی بزرگسالان است. به همین دلیل برای نورپردازی آبنما و استخر از تجهیزات نورپردازی در اطراف و داخل آنها استفاده می کنند تا دقیقا مکان قرارگیری و مساحت سازه های آبی محوطه مشخص باشد و حتی مسیر رفت و آمد هم معلوم گردد.
- عمق
توجه داشته باشید که هر چقدر عمق آبی که تجهیزات روشنایی و چراغ های خود را داخل آن می گذارید، بیشتر باشد، میزان شکست و پراکنش نور از عمق آب به سمت بیرون بیشتر می شود. این اتفاق شاید با اهدافی که از نورپردازی سازه های آبی در نظر دارید، در تضاد باشد. به همین دلیل یا باید از نیروی نصاب حرفه ای و مجرب کمک بگیرید که میزان وات مناسب برای نورپردازی از عمق و محل نصب دقیق را مشخص کند یا اینکه خودتان با آزمون و خطا به افکت نوری مناسب دست پیدا کنید.
- نورپردازی آبشارها (Waterfall)
سازه های آبی مختلف مثل آبنما، آبشار مصنوعی و غیره هر کدام اصول خاص خودشان را دارند. برای آبشارها یا آبنماهای دیواری، توصیه می کنیم از چراغ های مناسب در کف یا محل ریزش آب، اطراف یا جلوی آن استفاده کنید. با این کار ترکیب بسیار زیبایی از پرتوهای نوری و برخورد آنها با آب ایجاد می گردد. در صورتی که روبروی آبشار، صندلی و مکانی برای نشستن قرار داده اید، از نورپردازی دیوار آبشارها که نور مستقیم از پشت آب به سمت جلو ساطع می کند خودداری کنید.
- نورپردازی برکه های مصنوعی
اولین و ابتدایی ترین اصولی که باید برای نورپردازی برکه های مصنوعی محوطه در نظر داشته باشید، توجه به گونه های جانوری و گیاهی موجود در آن و محل و عمق نصب تجهیزات نوری است که به طور کامل صحبت کردیم. اما نکته بعدی در نورپردازی برکه های مصنوعی محوطه، این است که تجهیزات نوری نباید دیده شوند و باید تا جای امکان مخفی باشند.
- نورپردازی فواره ها
در کنار نورپردازی آبنما، آبشار و برکه مصنوعی، نورپردازی فواره ها نیز اصول خاص خودشان را دارند. برای نورپردازی فواره ها دو گزینه دارید. یا اینکه تجهیزات نوری از زیر آب به سمت بالا نور بتابانند و یا اینکه چراغ های محوطه را در بیرون فواره ها نصب کنید. معمولا بسته به سایز و نوع فواره ها یکی از این دو حالت را انتخاب می کنند.
- قیمت تجهیزات
هنگام انتخاب و خرید چراغ محوطه مناسب برای نورپردازی آبنما، یکی از عوامل محدود کننده در پیاده سازی طرح های اصولی و استاندارد، هزینه ها هستند. توصیه اکید ما این است که کیفیت را فدای کمیت نکنید. هیچ اجباری وجود ندارد که نورپردازی تمامی سازه های آبی را همزمان با هم انجام دهید. شرکت صنایع روشنایی شب تاب برای خرید چراغ های محوطه مناسب در اطراف استخر، برکه، آبشار و آبنماها، بهترین چراغ محوطه را تولید می کند.
خرید چراغ محوطه مناسب برای نورپردازی آبنما، آبشار، برکه مصنوعی و فواره
برای نورپردازی سازه های آبی مختلف در فضای محوطه محل کار و منزل ایده ها، نکات و اصول مختلفی وجود دارند که تمامی آنها به طور کامل توضیح داده شدند. اما نکته نهایی خرید چراغ محوطه مناسب است. شرکت شب تاب با تولید چراغ های محوطه مختلف، این امکان را فراهم کرده تا چراغ های کاملا مقاوم، با کیفیت تولید بسیار بالا و متنوع را پیش روی شما خریداران گرامی بگذارد.
برای اطلاع از آخرین قیمت لیست محصولات روشنایی شب تاب، می توانید به صفحه لیست قیمت چراغ های شب تاب مراجعه نمایید و یا اینکه با نمایندگان فروش استان ها تماس حاصل فرمایید.
نویسندگان: بهناز مهدوی - علیرضا قانع