دمای رنگ نور و مقدار مناسب آن برای نورپردازی محوطه
دمای رنگ نور چیست؟
طبق تعریف دمای رنگ نور (Correlated Color Temperature) یا دمای رنگ نور همبسته به میزان آبی (خنک) یا زرد بودن (گرم) نور سفید می گویند. دمای رنگ نور زیاد یا بالا به سمت آبی میل می کند و دمای رنگ نور پایین به سمت زرد میل می کند. به دما رنگ چراغ به عنوان رنگ نقاشی فکر کنید، همانطور که سایه رنگ های زیاد از رنگ سفید وجود دارند، موقع انتخاب و خرید چراغ محوطه هم دمای رنگ نور متنوعی برای انتخاب هستند.
واحد اندازه گیری دمای رنگ نور نیز براساس کلوین است. بر طبق استاندارد ANSI 8 نوع دمای رنگ نور اسمی (Nominal) تعریف شده اند که عبارتند از 2700 کلوین، 3000 کلوین، 3500 کلوین، 4000 کلوین، 4500 کلوین، 5000 کلوین (دمای رنگ نور خورشید)، 5700 کلوین و 6500 کلوین. اکنون که متوجه شدید دمای رنگ چیست در ادامه با دلایل اهمیت اندازه گیری این فاکتور و ایده های بکارگیری این مفهوم در نورپردازی محوطه صحبت خواهیم کرد.
چرا شناخت دمای رنگ نور اهمیت دارد؟
یکی از مهمترین مباحث در صنایع روشنایی، دمای رنگ نور حرارتی است چرا که چراغ ها براساس میزان دمای رنگ نور تأثیر متفاوتی بر خلق و خوی افراد و همچنین انرژی و حس و حال محیط اطراف می گذارند. دقت داشته باشید که در صنایع روشنایی عبارات نور گرم و سرد دقیقا با دمای کلوین تعریف شده رابطه عکس دارند. به عبارت دیگر، نورهای گرم، دمای رنگ کمتری دارند در حالی که نورهای سرد دمای رنگ نور بیشتری دارند.
هر چقدر دمای رنگ نور کلوین کمتر باشد، نور متصاعد شده از منبع نور، زردتر می شود و برعکس هر چقدر دمای رنگ نور بیشتر شود، نور متصاعد شده از منبع نور، آبی تر یا سفیدتر می شود. توجه داشته باشید که اصطلاحات نور سرد و گرم ارتباط کاملی با دمای رنگ ندارند بلکه بیشتر ویژگی های روانشناختی آنها مدنظر است.
برای نورپردازی محوطه ویلا و باغ، با توجه به مکان و نوع کاربردی که از نورپردازی محوطه در نظر دارید، توجه به دمای رنگ نور اغلب مواقع جنبه زیبایی شناختی و پس از آن اثر مثبت گذاشتن روی محیط و افراد دارد. بنابراین شناخت مفهوم دمای رنگ نور به شما کمک می کند تا اطلاعات موجود روی بسته بندی چراغ ها را بهتر تفسیر کرده و با توجه به محیط خود بهترین محصول را خریداری کنید.
لیست رایج ترین دماهای رنگ نور برای نورپردازی با لامپ های LED
در ادامه به چند مورد از رایج ترین دماهای رنگ نور و گرما که برای ساخت لامپ های LED استفاده می کنند می پردازیم:
- نور سفید خیلی گرم (2200 کلوین): پایین ترین دمای رنگ نور سفید که به آن نور شمع (Candlelight) هم می گویند. این نور خیلی رمانتیک است و برای قسمت هایی از محوطه مثل جکوزی و استخر استفاده می کنند. ضمنا بد نیست بدانید که دمای رنگ نور بخار سدیم (HPS) که در چراغ های خیابانی استفاده می کنند و همینطور برای برخی چراغ های 120 ولت مهتابی، 2200 کلوین است.
- نور سفید گرم (2700 کلوین): این میزان دمای رنگ نور مشابه با لامپ های هالوژنی است که برای چراغ های محوطه استفاده می شود و یکی از رایج ترین دماهای نور برای نورپردازی محوطه است. از لحاظ روانشناختی، نسبت به دماهای رنگ نور بالاتر، خاصیت آرامش بخشی بیشتری دارد. از این نور به عنوان دمای رنگ نور نما (2500 تا 2700 کلوین) جهت مشخص کردن ریزه کاری ها یاد می کنند. همچنین برای سالن های سینما، هتل ها و رستوران ها کاربرد دارد.
- نور سفید گرم یا خنثی (3000 کلوین): نسبت به نور سفید گرم خنکتر است و برخی از افراد متخصص در حوزه نورپردازی محوطه، از این دمای رنگ نور برای مشخص کردن رنگ سبز و آبی در پوشش های گیاهی استفاده می کنند. دمای رنگ نور لامپ های رشته ای همین مقدار است که باعث آرامش چشم و کاهش نواقص محیط می شود. این دمای رنگ نور برای کانترها، اتاق های انتظار، سالن ها، سرسراها، سالن های ورزشی مجهز به سونا و استخر، بخش های پذیرش محموله و رختکن ها مناسب است.
- نور سفید خنک (4000 کلوین): در مقایسه با دمای رنگ نور 2700 کلوین، کاملا آبی رنگ است و برای شبیه سازی نور ماه که 4200 کلوین است استفاده می کنند. به نور سفید خنثی معروف است و برای محیط های کاری فوق العاده است. از چراغ هایی که چنین دمای رنگ نوری دارند برای ادارات، نمایشگاه ها، مدارس، سالن های زیبایی، روشویی، زیرزمین و گاراژ و آرایشگاه ها استفاده می کنند.
- نور خیلی خنک (4500 تا 6500 کلوین): این نور به رنگ آبی – سفید و بسیار روشن و براق است و مشابه با دمای رنگ نور در طول روز است. چراغ هایی که چنین دمای نوری دارند برای محیط های کاری استفاده می کنند. علاوه بر این در نورهای امنیتی، آزمایشگاه ها، اتاق های جراحی، شرکت های چاپ، نمایش آثار هنری و اتاق های درمان مثل چراغ یونیت دندانپزشکی هم به کار می رود.
- نور با دمای رنگ نور 6500 کلوین به بالا: این نور آبی روشن عمدتا در نورپردازی فضاهای تجاری و اداری کاربرد دارد. البته دمای رنگ نور مناسب برای نورپردازی تأکیدی نیز هست.
نحوه محاسبه دمای رنگ نور
مقدار کلوین برای دمای رنگ نور به این شکل محاسبه می شود. یک جسم سیاه که از لحاظ تئوری تمام نورها را به سمت خود جذب می کند ابتدا حرارت داده می شود تا به رنگ قرمز در بیاید. سپس حرارت دادن را ادامه داده و دما را بالاتر می برند تا رنگ قرمز ابتدا به زرد و در نهایت به آبی تبدیل شود. دمای رنگ نور نهایی محصولات روشنایی هم براساس اینکه این جسم سیاه چقدر باید داغ باشد تا همان رنگ نور چراغ را متصاعد کند مشخص می گردد.
به عبارت دیگر وقتی برای یک لامپ دمای رنگ نور 3000 کلوین درج کرده اند یعنی جسم سیاه باید معادل 3000 کلوین دما بگیرد و گرم شود تا رنگ نور متصاعد شده از آن با رنگ نور لامپ یکسان شود.
مناسب ترین و بهترین دمای رنگ برای نورپردازی محوطه و فضای سبز چقدر است؟
بعد از آشنایی کلی با مفهوم دمای رنگ و بازه ی آن، به این سوال می رسید که چه دمای رنگی برای نورپردازی با انواع چراغ محوطه نظیر چراغ محوطه سردری، چراغ محوطه سرلوله، چراغ محوطه پارکی، چراغ محوطه دیواری، چراغ محوطه آویز و چراغ محوطه چمنی مناسب است. در واقع نمی توان گفت که دقیقا چه دمای رنگی برای نورپردازی لنداسکیپ بهترین است ولی دو اصل مهم وجود دارد که باید در نورپردازی محوطه و دمای رنگ در نظر گرفت. اصل اول این است که بیش تر افراد در فضای باز به مقدار نور بسیار کم تری در مقایسه با فضای داخلی خانه نیاز دارند و نکته ی دوم این است که در موقعیت هایی که مقدار نور اولیه کم تری نیاز است، انسان ها نور گرم تر با دمای رنگ پایین تر ترجیح می دهند. رنگ گرم تر همراه با مقدار نور کم حس راحتی بیش تری دارد چون این رنگ های گرم برای چشم راحت ترند و خستگی کم تری نسبت به دمای رنگ های سردتر برای چشم دارند.بنابراین چه هدفتان این باشد که نور مناسبی برای دور هم جمع شدن در کنار آتش داشته تامین کنید یا نیاز محل زندگی تان را به شکل راحت و آرام بخش درآورید، هدف شما به عنوان دیزاینر این است که مقدار نور کم و گرم ایجاد کنید.
زمانی که به صورت دقیق به تکنیک های نورپردازی محوطه نگاه می کنید، متوجه خواهید شد که نورپردازی هر قسمت عدد کلوین یا دمای نور متفاوتی دارد. حال از کجا این عددها را پیدا کنید؟ با ما همراه باشید تا در این قسمت به مهم ترین اعداد کلوین برای نورپردازی چهار قسمت مختلف لنداسکیپ و فضای باز بپردازیم.
- المان های معماری و نما
برای المان های معماری مثل سنگ های تزیینی، مجسمه، نورپردازی آبنما، آبشار، نورپردازی استخر و ... از نور سفید گرم استفاده کنید. این نور در طیف 2500 تا 2700 کلوین قرار می گیرد. نور سفید گرم به اشیای تزیینی باغ و ساختمان حس گرمی و نزدیکی می دهد و برای ایجاد یک محوطه ی آرام بخش بسیار مناسب است. می توانید از نور گرم تر هم استفاده کنید اما از استفاده از نور سرد برای نورپردازی المان های معماری خودداری نمایید. تحقیقات نشان داده است که نور سرد برای افراد غیر طبیعی به نظر می آید و حتی تا حدی هم ناخوشایند است.
- گیاهان و درختان
بهتر است که گیاهان با نور سفید LED خنثی نورپردازی شوند که در دامنه ی 3000 تا 4000 کلوین قرار دارد. نورپردازی سفید خنثی در هنگام شب گیاهان را طبیعی تر نشان می دهد. در نورپردازی محوطه، تکنیک کاربردی به نام تابش نور ماه وجود دارد که برای نورپردازی درختان به کار می رود. در این تکنیک، یک چراغ بالای درخت نصب می شود و نور آن از لا به لای برگ های درخت مثل ماه از بالا به پایین می تابد. البته نیازی نیست که خود این چراغ از بالای درخت پیدا باشد. برای نورپردازی نور ماه به نور با درجه کلوین 4000 نیاز است. نورهای سردتر از سفید خنثی تم آبی رنگ دارند و به همین دلیل باید فقط در گیاهانی که به طور طبیعی برگ یا گل آبی رنگ دارند استفاده شوند.
- نورهای امنیتی
هرچه عدد کلوین بیشتر باشد، نور درخشان تر است. به همین دلیل نور سفید سرد در دامنه ی 4600 تا 6500 کلوین اغلب برای موارد امنیتی استفاده می شود. البته می توانید نورهای نزدیک به 4600 را برای روشن کردن مسیر و چراغ های دیواری هم استفاده کنید و نورهای نزدیک به 6500 کلوین هم برای چراغ های اسپات لایت یا نور نقطه ای مناسبند.
- محل مهمانی و دور هم جمع شدن
و آخرین نکته این که برای فضای بیرونی که محل تفریح یا استراحت شما در شب محسوب می شود، از نورهای خیلی گرم با درجه کلوین حدود 2000 استفاده کنید. این نور پرتوی قرمز رنگ آرام بخشی دارد که شبیه نور آتش است و برای چشم خسته کننده نیست. از این نور می توانید در قسمت تراس، آشپزخانه روباز و هرجایی که شب ها دور هم جمع می شوید، استفاده کنید.
- نورپردازی باغ
اگر به فکر نورپردازی باغ هستید تا گیاهان محوطه شما نمود و زیبایی بیشتری پیدا کنند باید به فکر خرید چراغ های محوطه با دمای رنگ نور بین 3000 تا 4000 کلوین باشید. این دمای رنگ خنثی محسوب شده و نور طبیعی تری به محیط باغ و باغچه ها می دهد و رنگ های طبیعی گیاهان را مشخص تر و واضح تر می سازد.
خرید بهترین چراغ محوطه برای نورپردازی با محصولات شب تاب
اگر به دنبال خرید چراغ محوطه برای نورپردازی حرفه ای هستید که تمامی اطلاعات مندرج بر روی آن به شکل صحیح محاسبه شده باشند و بتوانید با نظر کارشناسان فنی و فروش، بهترین محصولات را خریداری کنید، شرکت شب تاب آماده خدمات رسانی است. شما می توانید براساس موارد گفته شده و همچنین توضیحات هر چراغ محوطه، بهترین چراغ محوطه برای خریداری نمایید.
برای مشاهده لیست قیمت چراغ های شب تاب می توانید به صفحه مربوطه مراجعه نموده یا با نمایندگان فروش استان ها تماس حاصل فرمایید.
نویسندگان: بهناز مهدوی - علیرضا قانع